“เสื่อกกบางสระเก้า

หลวงพ่อเต่าพระดี

ตำนานมีเก้าสระ

ถิ่นวัฒนธรรม

สง่าล้ำวัดพัฒนา

การกีฬาขึ้นชื่อ

เลื่องลือสามัคคี”

ชุมชนวัดบางสระเก้า เป็นชุมชนเล็กๆ ที่มีอัตลักษณ์โดดเด่นทางวัฒนธรรมท้องถิ่น เป็นชุมชนเกษตรกรรม ชาวบ้านมีอาชีพเกี่ยวข้องกับการทอเสื่อ ทำนา ทำสวนผลไม้ และการประมงพื้นบ้าน เป็นชุมชนเล็กๆ ที่ยังคงวิถีชีวิตแบบเรียบง่าย แต่คงเสน่ห์ด้วยวิถีวัฒนธรรมการใช้ชีวิตที่มีเอกลักษณ์แบบดั้งเดิม ที่มีเสน่ห์เป้นที่รู้จัก เรียกขานกันในนาม “ชุมชนสวรรค์บนดิน ถิ่นบางสระเก้า ดินแดน ๓ น้ำ ๙ นา”

กว่าจะมาเป็นวันนี้

         ชาวบ้านที่นี่อยู่กันเหมือนพี่เหมือนน้องทำงานแบบเกื้อกูลกัน หลังจากปี ๒๕๒๘ หันมาสนใจประกอบอาชีพทำนากุ้งกันมาก วิถีชีวิตของคนบางสระเก้าเริ่มเปลี่ยนไป หัวหน้าครอบครัวต้องออกไปขายแรงงานต่างจังหวัด ภรรยาก็ต้องอยู่ดูแลลูกและที่นาตามลำพัง ทรัพยากรธรรมชาติเริ่มลดน้อยลง ทำให้ระบบนิเวศน์และวิถีชีวิตชาวบ้านเปลี่ยนไป องค์การบริหารส่วนตำบลบางสระเก้า ได้สนับสนุนงบประมาณหมู่บ้านละ ๑๐๐,๐๐ บาท ทั้งหมด ๕ หมู่บ้าน ในการขยายพื้นที่และฟื้นฟูการปลูกกก ไม่ต้องไปซื้อกกจากภายนอกชุมชน และสามารถดึงคนที่ไปทำงานโรงงานให้กลับมาทำงานในท้องถิ่น

เส้นทางสู่ความสำเร็จของการมาเป็นชุมชนต้นแบบ

ผลกระทบจากการทำนากุ้ง ชาวบ้านจึงได้รวมตัวกันตั้งกลุ่มทอเสื่อกกขึ้นเมื่อปี ๒๕๔๓ ในการขายเสื่อของสมาชิกนั้นจะนำมาฝากขายที่ศูนย์ศิลป์เสื่อ บางสระเก้า ซึ่งกลายเป็นแหล่งความรู้ในการผลิตเสื่อกกและศูนย์จำหน่าย ชาวชุมชนคุณธรรมวัดบางสระเก้า นำเรื่องคุณธรรมมาพัฒนาได้อย่างชัดเจน มีขั้นมีตอน มีผลสำเร็จเป็นรูปธรรมมากขึ้น ทุกคนในชุมชนนำหลักขั้นตอนตามแผนแม่บทไปดำเนินการ มีเจ้าหน้าที่ของสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดจันทบุรีช่วยแนะนำ สนับสนุน โดยยึดหลัก “บวร” เริ่มมาตั้งแต่ต้นปี ๒๕๖๐ จนกระทั่งปัจจุบัน ที่จะส่งเสริมและพัฒนา“ชีวิตให้มีคุณภาพและคุณธรรม” ร่วมสืบสานประเพณีที่ดีงามของท้องถิ่น

ความท้าทาย/พลังแห่งการขับเคลื่อน

ช่วงวิกฤติเศรษฐกิจจากการทำนากุ้ง เกิดผลกระทบทางด้านสังคมตามมา คือ การพึ่งพาอบายมุข ชาวบ้านในชุมชนพยายามลุกขึ้นมาจัดการตนเองในมิติต่างๆ เกิดการรวมกลุ่มองค์กรทางเศรษฐกิจที่มีอยู่ในชุมชนให้ กลายเป็นกลุ่ม “เศรษฐกิจชุมชน” โดยมีจุดมุ่งหมายหลัก คือ การเสริมสร้างรายได้รวมถึงเสริมสร้างศักยภาพทางเศรษฐกิจและเพิ่มอำนาจต่อรองทางเศรษฐกิจให้แก่ชาวบ้าน กลุ่มองค์กรที่มีอยู่ในชุมชนและถูกผนวกให้เข้าเป็นส่วนหนึ่งของฐานทางเศรษฐกิจที่สำคัญ เช่น ศูนย์ศิลป์เสื่อ (บางสระเก้า) กลุ่มสตรี สหกรณ์ทอเสื่อกก เป็นต้น มีการจัดตั้งองค์กรการเงินและสวัสดิการในชุมชนบางสระเก้า เป้าหมายในการจัดตั้งกลุ่มองค์กรการเงินและสวัสดิการ ก็คือการสร้างหลักประกัน และความมั่นคงในการดำเนินชีวิตให้กับผู้คนในตำบลบางสระเก้า

ผลลัพธ์แห่งความสำเร็จ

ประชาชนมีอาชีพที่มั่นคง และมีรายได้เสริมจากการรวมกลุ่มอาชีพทำผลิตภัณฑ์จากเสื่อกก รายได้ต่อครัวเรือนเพิ่มขึ้นทุกปี มีการรวมกลุ่มอาชีพช่วยเหลือเกื้อกูลกันที่โดดเด่นคือ ศูนย์การเรียนรู้ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม บ้านปลา-ธนาคารปู คนในชุมชนรู้จักทำมาหากิน พึ่งพาตนเอง พอมีพอกิน ปลูกเองกินเอง มีเหลือก็แบ่งขาย มีรายได้ มีกลุ่มออมทรัพย์เพิ่มขึ้นทุกปี ผลจากการใช้คุณธรรม นำการพัฒนา ภายใต้โครงการชุมชนคุณธรรมน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ขับเคลื่อนด้วยพลังบวร ทำให้ปัญหาในชุมชนได้รับการแก้ไข

ก้าวต่ออย่างมีคุณธรรม

ชุมชนคุณธรรมวัดบางสระเก้า ได้รับการคัดเลือกให้เป็น ๑ ใน ๑๐ สุดยอดชุมชนคุณธรรมฯ ต้นแบบ ที่ดำเนินงานประสบความสำเร็จมีผลงานเป็นที่ประจักษ์ มีความยั่งยืน ตอบสนองนโยบายรัฐบาลในการฟื้นฟู และสร้างโอกาส สร้างอาชีพ และรายได้ นำทุนทางวัฒนธรรมที่เป็นทั้ง ภูมิสังคม ภูมิปัญญา และภูมิทางวัฒนธรรมของท้องถิ่น มาต่อยอดเพื่อให้เกิดคุณค่าและมูลค่าอย่างสร้างสรรค์ โดยมีผู้นำพลัง “บวร” เป็นแกนนำ เพื่อสร้างความเข้มแข็งแก่ระบบเศรษฐกิจชุมชนได้อย่างยั่งยืน โดยยึดหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา น้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และดำรงวิถีวัฒนธรรมไทย สืบสาน รักษา ต่อยอด ศาสตร์พระราชาพัฒนาชุมชน สืบไป

ผู้ประสานงานในพื้นที่

ผู้นำชุมชน พระครูโสภณสาสนานุรักษ์

ตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดบางสระเก้า

เบอร์โทรศัพท์. ๐๘๙-๔๐๙-๓๑๑๗