กว่าจะมาเป็นวันนี้

         ตำบลโนนเปือยนั้นมีลักษณะเป็นที่ราบสูง มีลำห้วยลำโพง และห้วยกะโตกไหลผ่าน กอปรกับสภาพพื้นดินเป็นดินร่วนปนทราย มีความอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก วิถีชีวิตขอคนในชุมชนเป็นไปอย่างถ้อยทีถ้อยอาศัย มีวัฒนธรรมแบบดั้งเดิมของคนอีสานทั้งภาษาพูด และวัฒนธรรมประเพณีที่เป็นสิ่งยึดเหนี่ยวร่วมกัน

         แต่ในชุมชนนั้นประสบปัญหาทางสังคมหลายด้าน โดนเริ่มการปัญหาการดื่มสุระที่เป็นต้นเหตุให้เกิดปัญหาอื่นๆ ตามมาทั้ง ปัญหาการทะเลาะวิวาท ปัญหาความรุนแรงในครอบครัว ปัญหาสุขภาพ ชุมชนจึงเล็งเห็นว่าควรหาทางแก้ไขปัญหาดังกล่าวอย่างจริงจัง

เส้นทางสู่ความสำเร็จของการมาเป็นชุมชนต้นแบบ

         ปัจจัยสำคัญที่ก่อให้เกิดความสำเร็จของขุมชน คือ ความเป็นตระกูล ความเป็นเครือญาติพี่น้อง เราจะเห็นได้ว่า ทำไมกำนัน นายกฯ ทำงานประสานงาน ท้องถิ่นท้องที่ ก็เพราะทุกคนเป็นคนในพื้นที่ การคุยกันก็ไม่ขัดกัน เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ทั้งพัฒนา และปกครอง เป็นครอบครัวเดียวกัน เพราะมีวัฒนธรรม ประเพณี วิถีดั้งเดิมที่ยังคงยึดถือปฏิบัติ นอกจากการเชื่อมร้อยกันบนฐานวิถีชีวิตและวัฒนธรรม วงผู้เฒ่าผู้แก่ที่ไม่เป็นทางการแล้ว ยังมีสภาองค์กรชุมชน ทำหน้าที่เสมือนพื้นที่กลางให้ผู้คนได้เห็นปัญหาของตนเอง

         อีกทั้งชุมชนโนนเปือยมีกลุ่มผู้นำที่จะมีการประชุมตำบลในทุกๆ เดือน และเริ่มเล็งเห็นปัญหาด้านสุขภาพของคนในชุมชนจึงได้ริเริ่มการสร้างกฎกติกาการอยู่ร่วมกันเกี่ยวกับการงดเหล้า สร้างชมรมคนหัวใจเพชรขึ้นมา เพื่อเป็นแกนนำสำคัญในการโน้มน้าวใจผู้คนที่ติดเหล้าในชุมชนให้หันมาสนใจปัญหาสุขภาพที่เกิดจากการดื่มเหล้า และชุมชนมีการปฏิบัติงานร่วมกับหน่วยงานเครือข่ายทางสังคมที่ดีให้การสนับสนุน และผลักดันตำบลโนนเปือย ทั้งให้คำปรึกษาในการดำเนินงาน และงบประมาณในการดำเนินงานโครงการ

จะเห็นได้ว่าความสำเร็จของตำบลโนนเปือยเกิดจากการให้ความร่วมมือจากทรัพยากรบุคคลภายในและภายนอกชุมชน การมีผู้นำชุมชนที่เข้มแข็ง การอยู่ร่วมกันแบบระบบเครือญาติ และการให้การสนับสนุนจากหน่วนงานเครือข่ายทางสังคม ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการประคับประคองตลอดเส้นทางการดำเนินงานให้สามารถไปสู่จุดเป้าหมายได้

ความท้าทาย

         การเริ่มทำโครงการรณรงค์งดเหล้า ถือว่ามีความท้าทายอย่างมาก เพราะ “วัฒนธรรมการดื่มเหล้า” ถือเป็นส่วนหนึ่งในงานประเพณีต่างๆ ภายในชุมชน และการเลิกเหล้าภายในชุมชนจะมองว่าเป็นเรื่องของปัจเจกบุคคล ผู้นำชุมชนและแกนนำของโครงการทำงานอย่างหนักเพื่อสร้างความเข้าใจกับชุมชม และให้สมาชิกมองไปที่จุดเป้าหมายเดียวกัน คือ การก้าวสู่ตำบลสุขภาวะลดปัจจัยเสี่ยง โดยเฉพาะ ความเสี่ยงที่เกิดจากเหล้า ซึ่งปัญหาด้านสุขภาพที่สมาชิกชุมชนต้องเล็งเห็น และเข้ามามีส่วนในการแก้ปัญหาร่วมกัน ตำบลโนนเปือยเริ่มจากจุดเล็กๆ คือ การเปลี่ยนวงเหล้าเป็นวงกาแฟ และแทรกซึมหัวข้อบทสนทนาเป็นเรื่องของปัญหาสุขภาพ อีกทั้งยังขอความร่วมมือกับเจ้าภาพงานบุญต่างๆ ในการงดให้มีเหล้าในงาน เริ่มแรกไม่มีคนเข้าใจ แต่เมื่อการงดเหล้าในงานบุญสามารถลดค่าใช้จ่ายต่างๆ ในงานบุญได้ ทำให้เจ้าบ้านที่จัดงานหลายเจ้าเริ่มเห็นประโยชน์ และปฏิบัติตาม จะเห็นได้ว่าการก้าวข้ามอุปสรรคของตำบลโนนเปือยเริ่มจากจุดเล็กๆ แต่ผลลัพธ์ยิ่งใหญ่เกินคาดหมาย

ผลลัพธ์และผลกระทบที่เกิดขึ้น

         จากการดำเนินงานที่ผ่านมานั้นประสบผลสำเร็จเป็นที่ประจักษ์ คือ ชุมชนมีกติกาอยู่ร่วมกัน (ธรรมนูญตำบล) มีชมรมคนหัวใจเพชร ซึ่งเป็นแกนนำในการขับเคลื่อนรณรงค์การงดเหล้าในกิจกรรมงานประเพณีต่างๆ ของชุมชน ทั้งนี้ ชุมชนได้ดึงเอาหลักธรรมของศาสนา ซึ่งถือเป็นศูนย์รวมทางจิตใจของสมาชิกในชุมชนเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการดำเนินงานรณรงค์ ทำให้เกิดการปฏิบัติตนงดเหล้าในช่วงเข้าพรรษา การที่สมาชิกในชุมชนติดเหล้าได้มาเข้าร่วมกิจกรรมงดเหล้านั้นทำให้เขามีสติในการดำเนินชีวิต จากอดีตมองว่าปัญหาการดื่มเหล้าว่าเป็นปัญหาปัจเจกบุคคลนั้น เปลี่ยนมุมมองว่าปัญหาดังกล่าวแท้จริงแล้วเป็นปัญหาของส่วนรวม อีกทั้งการมีโครงการต่างๆ เกี่ยวกับการงดเหล้า ชุมชนได้มีกิจกรรมทำให้สมาชิกชุมชนเข้ามาพูดคุย พบปะกัน ทำให้ชุมชนมีความสามัคคีมากยิ่งขึ้น

เป้าหมายที่จะเดินต่อ

         ชุมชนมีเป้าหมายในการดำเนินงานต่อในอนาคตคือ ทำให้ตำบลโนนเปือยสามารถเป็นตำบลสุขภาวะลดปัจจัยเสี่ยงได้อย่างยั่งยืน โดยการให้ทุกหน่วยงานภาคเครือข่ายได้เข้ามาเป็น่วนหนึ่งของกิจกรรมต่างๆ ภายใจชุมชน ภายหน้าจะไม่เพียงแก้ไขปัญหาการดื่มเล้าเท่านั้น แต่ชุมชนจะดำเนินการแก้ไขปัญหาทางสังคมอื่นๆ ด้วยวิธีการขับเคลื่อนไปพร้อมๆ กัน ทั้งผู้นำ สมาชิกในชุมชน และหน่วยงานเครือข่าย เพื่อให้ชุมชนสามารถลดปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นภายในอนาคตได้

ข้อมูลติดต่อ

บุญกอง วิเซษชาติ โทร. ๐๘๒-๑๕๓-๗๔๒๔