กองทุนสวัสดิการชุมชนตำบลตำหนักธรรม เกิดจากการรวมตัวกันจัดสวัสดิการและการช่วยเหลือผู้สูงอายุในแต่ละหมู่บ้านตั้งแต่ปี ๒๕๑๘ ต่อมาในปี ๒๕๕๓ ผู้นำชุมชนมีแนวคิดที่จะจัดสวัสดิการให้แก่ประชาชนในพื้นที่ จึงได้ไปศึกษาดูงานกองทุนสวัสดิการชุมชนตำบลน้ำเกี๋ยน จังหวัดน่าน และได้นำความรู้มาปรับใช้ในการจัดตั้งกองทุนสวัสดิการชุมชนตำบลตำหนักธรรม มีการประชาคมหมู่บ้าน ๘ หมู่บ้าน มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างจัดสวัสดิการ ๔ ด้าน ได้แก่ เกิด แก่ เจ็บ ตาย เป็นต้น ให้กับชาวตำบลตำหนักธรรม กองทุนก่อตั้งเมื่อวันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๓ มีสมาชิกเริ่มต้น ๒๙๗ คน ปัจจุบันมีสมาชิก ๑,๕๔๙ คน จำนวนเงินสวัสดิการ ๙๔๕,๕๔๕.๔๙ บาท สลากทวีสินมูลค่าทั้งสิ้น ๒,๕๐๐,๐๐๐ บาท รวมเป็นเงิน ๓,๔๔๕,๕๔๕.๙๔ บาท การจัดสวัสดิการช่วยเหลือผู้สูงอายุ มีฐานคิด ดังนี้

๑) การใช้ชุมชนเป็นฐาน ด้วยการค้นหาและใช้ทุนทางสังคมที่มีอยู่เข้ามาเป็นกลไกขับเคลื่อนการพัฒนาการจัดสวัสดิการและการช่วยเหลือผู้สูงอายุในพื้นที่ เช่น กองทุนสัจจะออมทรัพย์ กองทุนเงินล้าน สถาบันการเงิน ชมรมผู้สูงอายุ สภาเด็กและเยาวชน เป็นต้น ตัวผู้สูงอายุเองที่มีความต้องการช่วยเหลือกันเข้ามาเป็นตัวแทน

๒) การบูรณาการทำงานร่วมกันระหว่างภาคีเครือข่ายในการจัดสวัสดิการและการช่วยเหลือผู้สูงอายุเพื่อผู้สูงอายุ อาทิ พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดแพร่ โดยอบต.ทำหน้าที่ประสานงานช่วยเหลือผู้สูงอายุ นำส่งการทำบัตรผู้พิการ ประสานช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาสในการให้อุปกรณ์ เครื่องมือ หรือแม้กระทั่งเงินทุนประกอบอาชีพแก่ผู้สูงอายุ คนพิการ เป็นต้น

เส้นทางสู่ความสำเร็จการมาเป็นพื้นที่

ต้นแบบ “คนตำหนักธรรม”

กองทุนสวัสดิการชุมชนตำบลตำหนัก มีการจัดสวัสดิการ ๑๐ ประเภท คือ การเกิดของบุตรสมาชิก สมาชิกเจ็บป่วย สมาชิกเสียชีวิต ทุนการศึกษา ทุนประกอบอาชีพ สวัสดิการผู้ด้อยโอกาส สวัสดิการผู้พิการ สวัสดิการผู้สูงอายุ สาธารณะประโยชน์ คณะทำงานกองทุนสวัสดิการชุมชนตำหนักธรรม ให้ความสำคัญกับเด็กและเยาวชนที่นับว่าเป็นอนาคตของชุมชนและประเทศชาติ การที่เด็กและเยาวชนจะมีความมั่นคงในการดำรงชีวิต มีความเข้มแข็งทางร่างกายและจิตใจ มีคุณธรรม จริยธรรม มีความสำนึกความเป็นพลเมือง กล้าคิด กล้าแสดงออก สร้างสรรค์ตามวิถีประชาธิปไตยและมีความสุขได้นั้น ต้องอยู่ที่การศึกษา   จากการสำรวจข้อมูลของ องค์การบริหารส่วนตำบลตำหนักธรรม จปฐ. ทั้งสิ้น ๘ หมู่บ้าน โรงพยาบาลและโรงเรียนในตำบล พบปัญหาของเด็กและเยาวชน ๖๗๓ คน เช่น ครอบครัวยากจน ไม่เรียนหนังสือ ติดยาเสพติด มีภาระการทำงานช่วยเหลือครอบครัว คุณแม่วัยใส เด็กพิเศษ จึงได้ร่วมกับหน่วยงานภาคีร่วมมือกันในการแก้ไขปัญหาหารูปแบบการพัฒนาเด็กและเยาวชนโดยการจัดสวัสดิการให้แก่สมาชิก จัดเวทีประชาคมร่วมกับองค์กรชุมชนและภาคีหน่วยงานต่างๆ เพื่อเป็นกลไกหนุนเสริมการดำเนินงานเยาวชนกับการศึกษา และได้มีแผนการพัฒนาเด็กและเยาวชน เช่น การ

๑)ส่งเสริมพัฒนาให้เด็กและเยาวชนได้เรียนต่อจนถึงปริญญาตรี

๒) พัฒนาศักยภาพ เด็กและเยาวชนให้มีความรู้เรื่องผลกระทบจากยาเสพติด โดยเชื่อมโยงกับหน่วยงาน สภ.หนองม่วงไข่ รพ.สต. อบต. วัด โรงเรียน

๓) เสริมสร้างเยาวชนให้เกิดสำนึกรักบ้านเกิด (จิตอาสา) เพื่อเป็นทุนด้านบุคลากรที่กลับมา ทำงานพัฒนาชุมชนให้เกิดความเข้มแข็ง สู่ชุมชนจัดการตนเอง

๔) ส่งเสริมกิจกรรมให้เด็กและเยาวชนใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ จัดเวทีให้กับเยาวชนได้ทำกิจกรรมงานพัฒนาที่เป็นประโยชน์กับตนเองและชุมชนในช่วงปิดภาคเรียนโดย การส่งเสริมอาชีพ เพิ่มรายได้เป็นทุนการศึกษา

๕) ประชาสัมพันธ์การบริหารจัดการกองทุนสวัสดิการชุมชนตำบลตำหนักธรรมอย่างกว้างขวาง เช่น การใช้แผ่นพับ ไวนิล อินเตอร์เน็ต

๖) เชื่อมโยงการทำงานและการเรียนรู้กับต่างตำบล ได้แก่ ตำบลหนองม่วงไข่ ตำบลน้ำรัด ตำบลแม่คำมี ตำบลทุ่งแค้ว และตำบลวังหลวงเพื่อเป็นการสร้างเครือข่ายให้มีความหลากหลาย เช่น เครือข่ายเยาวชน เครือข่ายอาชีพ และเครือข่ายตำบล

“เพชรตำหนัก” เป้าหมายการพัฒนาเด็กและเยาวชนตำบลตำหนักธรรม

• จากแผนงานนำมาสู่จัดกิจกรรม การเรียนรู้ช่วยหนุนเสริมการพัฒนาที่ต่อเนื่อง เพื่อการพัฒนาเด็กและเยาวชนให้เป็น “เพชรตำหนัก” ในทุกด้านดังนี้
• ด้านการสนับสนุนทุนการศึกษาจำนวน ๒๐ ทุน 
• ด้านเศรษฐกิจ ฝึกอาชีพทำเบเกอรี่ให้กับเด็กและเยาวชน
• ด้านสิ่งแวดล้อม ได้แก่ การทำระบบการจัดการขยะในชุมชน การพัฒนาชุมชน การปลูกผักปลอดสารพิษ และการรณรงค์ลดการใช้สารเคมีในชุมชน
• ด้านสุขภาพ ได้แก่ การให้ความรู้เรื่องการดูแลสุขภาพ อบรมเป็นแกนนำสุขภาพ จัดตั้งกลุ่มอาสาสมัครเยี่ยมบ้านผู้สูงอายุ อสม.น้อย และรณรงค์ลดละเลิกเหล้า บุหรี่
• ด้านสังคม ได้แก่ การเรียนรู้เรื่องจิตอาสา การใช้ชีวิตร่วมกับคนในชุมชน

การจัดสวัสดิการหลากหลาย กิจกรรมเยาวชนรักบ้านเกิด แนวทางจัดการตนเองของชุมชน

อาจกล่าวได้ว่าเป็นระบบการดูแลคนภายในชุมชนท้องถิ่นอีกรูปแบบหนึ่ง โดยมีการจัดสวัสดิการด้านทุนการศึกษาให้กับสมาชิกตั้งแต่ระดับชั้นประถมจนจบปริญญาตรี เน้นคนเป็นศูนย์กลางการพัฒนาเตรียมความพร้อมก่อนประถมศึกษาให้กับกลุ่มเด็ก เพื่อพัฒนาสติปัญญาและความสามารถขั้นพื้นฐาน กลุ่มเยาวชน นอกจากการศึกษาในโรงเรียนแล้วยังมีกิจกรรมให้ความรู้นอกห้องเรียนในรูปแบบต่างๆ ทั้งการฝึกอาชีพระยะสั้น กิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้นอกชุมชน กิจกรรมส่งเสริมชุมชนในโรงเรียน เช่น การจัดตั้งธนาคารขยะ แปลงผักสวนครัว ส่งเสริมประชาธิปไตย และกิจกรรมสนับสนุนเยาวชนรักบ้านเกิด ทำให้เด็กและเยาวชนกลับมาช่วย ดูแลชุมชน แบบเพื่อนช่วยเพื่อน พี่สอนน้อง และช่วยงานต่างๆในตำบล เพื่อเป็นการส่งเสริมให้เด็กและเยาวชน ตระหนักรู้และพัฒนาตำบลในแนวทางการจัดการตนเองชุมชน เป็นการสืบทอดวัฒนธรรมประเพณี คนตำหนักธรรมให้ยั่งยืนต่อไป

ผู้ประสานงานในพื้นที่ :

นางวิยะดา เขื่อนแปด  

ผู้ประสานงานกองทุนสวัสดิการชุมชนตำบลตำหนักธรรม หมู่ที่ ๓ ตำบลตำหนักธรรม อำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่

เบอร์โทรศัพท์: ๐๙๓-๑๔๐-๙๒๘๔