“บ้านแพมบก น้ำตกเย็นใส สะพานบุญยาวไกล

วิถีไตชนเผ่า เรามีวัฒนธรรม”

มาเที่ยวด้วยกันเยอะๆนะครับ

กว่าจะมาเป็นวันนี้

         ก่อนที่จะมีการท่องเที่ยวโดยชุมชน ชาวบ้านในชุมชนบ้านแพมบก ประกอบอาชีพทางการเกษตร เมื่อมีงานประเพณีทุกคนก็จะมาร่วมทำบุญกันตามปกติ อาจมีบางครั้งที่มีบางคนจะไม่ค่อยให้ความสำคัญเกี่ยวกับการทำกิจกรรมต่างๆ เป็นเหตุให้หมู่บ้านและผู้นำและคณะกรรมการหมู่บ้านได้มีการออกกฎ ระเบียบข้อบังคับใช้เพื่อให้ทุกครัวเรือนได้ร่วมทำกิจกรรมร่วมกันอย่างพร้อมเพรียงทั้งประชุม อบรม พัฒนาต่างๆ โดยถ้าครัวเรือนใดไม่มาร่วมกิจกรรมก็จะต้องจ่ายค่าปรับทุกครั้ง และถ้าหากยังฝ่าฝืนไม่ปฏิบัติตามกฎระเบียบของหมู่บ้านก็จะนำแจ้งที่ประชุมใหญ่ และกรรมการหมู่บ้านจะกล่าวตักเตือนก่อน แต่ถ้าหากยังฝ่าฝืนอีก ก็จะถูกตัดสิทธิ์ด้านต่างๆของหมู่บ้านทันที ทำให้ทุกคนทุกครัวเรือนได้เข้ามาให้ความร่วมมือ มีส่วนร่วม ในการทำกิจกรรมต่างๆ ได้รับรู้ข้อมูลข่าวสารต่างๆ ของหมู่บ้านและของส่วนราชการ ทุกคนมีความรู้มากขึ้น ให้การยอมรับมติเสียงส่วนใหญ่และให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรมต่างๆ ของหมู่บ้านด้วยดีกว่าเดิมมากยิ่งขึ้น

เส้นทางสู่ความสำเร็จของการมาเป็นชุมชนคุณธรรมต้นแบบ 

         หมู่บ้านแพมบก หมู่ที่๖ ตำบลทุ่งยาว อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน มีคณะกรรมการหมู่บ้าน คณะกรรมการวัด คณะกรรมการกลุ่มท่องเที่ยวโดยชุมชน ซึ่งได้มีการประชุมปรึกษาหารือ กันบ่อยครั้ง เพื่อวางแผนการทำงาน ในการขับเคลื่อนพัฒนาหมู่บ้านในด้านต่างๆ โดยใช้พลังบวร บ้าน วัด โรงเรียน ทุกครั้งที่มีกิจกรรม ทุกคนจะให้ความร่วมมือ ซึ่งส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากกฎระเบียบ ข้อบังคับของคนในชุมชน ทำให้เกิดความรัก ความสามัคคี มีความหวงแหนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตลอดถึงรักษาประเพณีวัฒนธรรมต่างๆ ของชุมชนที่สืบทอดกันมาเป็นอย่างดี และมีการปรับปรุงพัฒนาให้ดียิ่งๆ ขึ้นไป โดยได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานของทางภาครัฐต่างๆ เช่น กระทรวงวัฒนธรรม สำนักงานเกษตรจังหวัดแม่ฮ่องสอน สำนักงานพัฒนาชุมชน จังหวัดแม่ฮ่องสอน สำนักงานพัฒนาสังคมจังหวัดแม่ฮ่องสอน วิทยาลัยชุมชนจังหวัดแม่ฮ่องสอน หน่วยงานอื่นๆ เป็นต้น ในการสนับสนุนงบประมาณและองค์ความรู้ ที่ชุมชนมีความต้องการ

ความท้าทาย

         ปัญหาอุปสรรคและความท้าทายต่างๆ ของคนในหมู่บ้านแพมบกคือความยากจน ความแห้งแล้งของพื้นที่ ในฤดูฝนเกิดน้ำป่าไหลหลาก ในฤดูร้อนเกิดปัญหาภัยแล้งและปัญหาไฟป่า ตลอดจนปัญหาหมอกควัน ดังนั้นภายในหมู่บ้านจึงเริ่มทำฝายกั้นน้ำ(ฝายแม้ว)เพื่อช่วยทำการชะลอการไหลของน้ำป่า ในเวลาที่ฝนตกมาก ทำให้ช่วยกักตะกอนทรายที่มากับน้ำได้มากขึ้น และน้ำไหลช้าลง ช่วยกักเก็บน้ำ เพิ่มความชุ่มชื่นให้กับป่าต้นน้ำ เมื่อถึงช่วงเวลาฤดูแล้ง ยังคงพอมีน้ำสำหรับใช้ภายในหมู่บ้าน เพื่อใช้ในการเกษตร และอุปโภค บริโภค ได้ การทำแนวกันไฟ และทำเสวียนทำปุ๋ยจากเศษใบไม้ เพื่อลดปัญหาไฟป่า การลดการเผาป่าล่าสัตว์ เพื่อป้องกันไฟป่าและปัญหาหมอกควัน ถึงแม้หลายครัวเรือนจะมีความยากจน ทุกคนในหมู่บ้านก็ได้ให้ความร่วมมือในการร่วมพัฒนาและร่วมกิจกรรมต่างๆ เป็นอย่างดี แต่ยังมีหลายคนที่มีรายได้ไม่มากพอที่จะซื้อชุดชาติพันธุ์ไทใหญ่ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของหมู่บ้าน ทำให้เมื่อถึงเวลาร่วมกิจกรรมต่างภายในหมู่บ้านต้องใส่ชุดธรรมดา มาร่วมกิจกรรม หรือการทำบุญตักบาตรตามอัตภาพ ปัจจุบันหลายคน เริ่มมีรายได้ มีอาชีพ เพิ่มมากขึ้น ทำให้บางคนมีเงินเหลือพอที่จะซื้อชุดไทใหญ่ เพื่อมาสวมใส่ร่วมกิจกรรมต่างๆ ของหมู่บ้านได้มากยิ่งขึ้น แต่ก็ยังมีอีกหลายคนที่ยังมีรายได้ไม่มากนัก ที่สามารถซื้อชุดไทใหญ่มาสวมใส่เนื่องจากมีราคาแพงมาก

ผลลัพธ์และผลกระทบที่เกิดขึ้น

         คนในชุมชนจากเมื่อก่อนมีการสืบทอดประเพณีวัฒนธรรม มาอย่างต่อเนื่อง แต่ไม่มีการสวมใส่ชุดไทใหญ่ซึ่งเป็นชุดรากเหง้าของคนในชุมชน ไม่มีใครสามารถผลิตชุดไว้ใช้เองหรือจำหน่ายได้ ปัจจุบันภายในอำเภอปายมีตลาดและร้านขายชุดไทใหญ่และทางหมู่บ้านก็ได้ให้การส่งเสริมการท่องเที่ยว มีสะพานบุญโขกู้โส่ สะพานไม้ไผ่ที่มีความยาว 815 เมตร ที่เป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ ที่มาท่องเที่ยวเป็นจำนวนมาก ดังนั้นทางหมู่บ้านจึงได้มีการส่งเสริมให้ทุกคนได้มีการสวมใส่ชุดไทใหญ่ โดยแต่ละคนก็จะซื้อมาใส่เอง และบางส่วนทางกลุ่มแม่บ้านก็ได้สั่งซื้อ มาแจกให้เพื่อเป็นการส่งเสริมการแต่งชุดของชาติพันธุ์ไทใหญ่ซึ่งมีความเป็นเอกลักษณ์ของหมู่บ้าน และในวันสำคัญต่างๆ ของหมู่บ้านทุกคนที่มีชุดไทใหญ่ ก็จะสวมใส่มาร่วมทำบุญหรือร่วมกิจกรรมตามที่หมู่บ้านได้ขอความร่วมมือ และทุกคนก็ให้ความสำคัญในการทำบุญ ใส่บาตรมากยิ่งขึ้นจากเมื่อก่อน

เป้าหมายที่จะเดินต่อ

         เป้าหมายต่อไปในอนาคตนั้น ชุมชนคุณธรรมบ้านแพมบกมีความต้องการให้ภายในชุมชนของตนมีการสืบสาน อนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่มีการสืบทอดจากบรรพบุรุษสู่ลูกหลาน และการแต่งกายชุดชาติพันธุ์ไทใหญ่ เพื่อเป็นการอนุรักษ์ไม่ให้สูญหายไปตามกาลเวลา ซึ่งจะเป็นจุดเด่นของหมู่บ้าน เป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนได้อย่างยั่งยืนสืบไป อีกทั้งยังมีความต้องการที่จะพัฒนาหมู่บ้าน พัฒนาและส่งเสริมกลุ่มอาชีพ ทั้งพัฒนาเรื่องการท่องเที่ยวให้เป็นระบบ ปรับปรุงภูมิทัศน์ทั้งในหมู่บ้านและแหล่งท่องเที่ยว ให้สะอาด สวยงาม และคุณภาพชีวิตของคนในชุมชนโดยใช้พลังบวร บ้าน วัด โรงเรียน เพื่อให้ชุมชนบ้านแพมบกมีความรัก ความสามัคคี ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน มีความร่มเย็น อยู่ร่วมกันด้วยความสุข ตลอดไป

ผู้ติดต่อในพื้นที่

นายเศกสิทธิ์ ภีระตุ้ย ๐๖๔ ๑๓๖ ๙๗๔๖