“เอราวัณคู่บ้าน สุสานช้างคู่แผ่นดิน

วิถีถิ่นกวยอาเจียง”

ชุมชนคุณธรรมบ้านหนองบัว “ชุมชนคนเลี้ยงช้าง ลูกเจ้าพระยา เด็กวัง” อพยพมาจาก บ้านตากลาง บ้านตาทิตย์ ตำบลกระโพ เป็นชุมชนชาวส่วย หรือ กูย หรือ กวย ที่เคยอาศัยอยู่ในประเทศลาวตอนใต้ ชาวกูย มีภาษาพูดเป็นของตนเอง ใช้ภาษามอญ เขมร สืบทอดวัฒนธรรมโดยการบอกเล่าสืบต่อกันมาจากคนเฒ่าคนแก่ ประเพณีวิถีชีวิต วัฒนธรรม จึงมีช้างเข้ามาเกี่ยวข้องในทุกๆ เรื่อง เช่น สืบสานตำนานหมอช้าง โดยการ ปะชิหมอช้าง ประเพณีทอดกฐินช้าง ซึ่งได้ทำขบวนแห่บนเกวียนประดับด้วยผ้าไหมอย่างสวยงาม แล้วให้ช้างเป็นผู้ดึงขบวนแห่กฐินร่วมกับชุมชน ประเพณีบวชนาคบนหลังช้าง ประเพณีซัดเต พิธีแต่งงานแบบชาวกวย การแสดงการรำคล้องช้างตามวิถีชีวิตของชาวกวยเลี้ยงช้างในอดีต

ในปัจจุบัน ชุมชนคุณธรรมบ้านหนองบัว โดยท่านพระครู ดร. สมุห์หาญ ปัญญาธโร เจ้าอาวาสวัดป่าเจียง ร่วมกับนายธวัชชัย ศาลางาม อดีตผู้ใหญ่บ้านหนองบัว เป็นผู้นำพลังบวรที่เข้มแข็ง ขับเคลื่อนชุมชนโดยมีวัดป่าอาเจียงเป็นศูนย์กลางขับเคลื่อนชุมชนแห่งชาติพันธุ์แห่งนี้ ทั้งนี้ แต่เดิมนั้นก่อนที่วัดป่าอาเจียงจะเป็นศูนย์กลางขับเคลื่อนชุมชนได้จนถึงทุกวันนี้ ได้รับการขัดขวางจากกลุ่มที่เห็นต่างมากมาย จนเวลาล่วงเลยผ่านมาหลวงพ่อพระครู ดร.สมุห์หาญ ปัญญาธโร และนายธวัชชัย ศาลางาม และคณะทำงาน ได้ยึดหลักการทำงานการแก้ไขปัญหาต่างๆ โดยให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วม และยึดมั่นตนเป็นที่พึ่งแห่งตน โดยใช้หลักอิทธิบาท ๔ ในการสร้างผลงานเพื่อขจัดข้อขัดแย้งที่ปรากฏ ด้วยความมุ่งมั่นปรารถนาดีต่อชุมชนชาวกวยจึงบังเกิดความสุข สามัคคีของชุมชนชาวกวยและเป็นที่รู้จักไปทั่วโลกในปัจจุบัน 

เส้นทางสู่ความสำเร็จของการมาเป็นชุมชนต้นแบบ

ชุมชนคุณธรรมบ้านหนองบัว พัฒนาชุมชนด้วยคุณธรรมจริยธรรมร่วมกับวิถีความเชื่อของชาติพันธุ์ เป็นต้นแบบในการพัฒนาแก่ชุมชนอื่น โดยยึดหลักให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหา และยึดมั่นตนเป็นที่พึ่งแห่งตน จนกลายเป็นชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม โดยมีวัดป่าอาเจียง เป็นศูนย์รวมในการขับเคลื่อนงานทุกๆมิติ ทั้งด้านการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของชุมชน พิธีกรรมการความเชื่อ รวมทั้งยังเป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีชีวิตทั้งในวัดป่าอาเจียงและโดยรอบของชุมชน ซึ่งชุมชนคุณธรรมบ้านหนองบัวนั้น ยึดมั่นในวิถีความเชื่อของชาติพันธุ์ชาวกวยของตนเอง นำช้างที่เป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมือง ที่ชุมชนเลี้ยงอยู่เกือบทุกครัวเรือนด้วยความรัก ความผูกพันมาสรรค์สร้างกิจกรรมร่วมกัน เพื่อยึดโยงทุกคนในชุมชนเข้าด้วยกัน ผ่านกิจกรรมสำคัญของชุมชน อาทิ งานบุญปลอดเหล้า งานกฐินช้างที่มีเรื่องราวของเส้นไหม ที่เป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญาของชุมชนเข้ามาในกระบวนการทำกิจกรรมเเห่งเดียวในโลก งานบวชนาคบนหลังช้าง งานบุญวันช้างไทย งานวันกวยโลก

ผลลัพธ์แห่งความสำเร็จ

ผลลัพธ์จากการขับเคลื่อนพัฒนาชุมชนคุณธรรมบ้านหนองบัว เกิดผลให้ชุมชนบ้านหนองบัว โดดเด่นในเรื่องของความสามัคคี โดยมีวัดป่าอาเจียงเป็นศูนย์กลางในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม พิธีกรรม ความเชื่อ และวีถีชีวิตของชาติพันธุ์ชาวกวย โดยนำช้างเข้ามามีส่วนร่วมในทุกๆกิจกรรม ทุกภาคส่วนในชุมชนได้รับการสนับสนุนในการพัฒนาชุมชนในเรื่องคุณธรรมจริยธรรม การท่องเที่ยว และการสร้างความเข้มแข็งอย่างต่อเนื่องจากทั้งพลังบวรภายในชุมชนเอง และจากหน่วยงานภายนอกใน ทำให้ชุมชนมีความเข้มแข็ง และเกิดรายได้ขึ้น ส่งเสริมให้เศรษฐกิจในชุมชนอยู่ดีกินดีมากขึ้น

ก้าวต่ออย่างมีคุณธรรม

เป้าหมายของชุมชนคุณธรรมบ้านหนองบัว ที่ต้องการที่จะพัฒนาในอนาคต คือ ต้องการเห็น วัดป่าอาเจียงพัฒนาจนกลายเป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีชีวิตที่บอกเล่าเรื่องราวของชาติพันธุ์กวย เป็นศูนย์กลางของทุกๆ เรื่องของชาติพันธ์กวยในจังหวัดสุรินทร์ และเป็นศูนย์กลางของชาติพันธุ์ชาวกวยทั่วโลกที่ต้องมาเยือนสักครั้งในชีวิต ในวันกวยโลก (วันช้างไทย ๑๓ มีนาคมของทุกปี) โดยเชื่อมโยงกับแนวคิดการพัฒนาของชุมชนจากผู้ใหญ่บ้านที่ขับเคลื่อนจากจุดเริ่มต้นของนายธวัชชัย ศาลางาม ส่งต่อปณิธาณการพัฒนา ไปยังนายดาว หอมหวล ผู้ใหญ่บ้านผู้นำการขับเคลื่อนคนใหม่ ที่ยังต้องการเห็นชุมชนบ้านหนองบัว เป็นชุมชนพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมตามวิถีชีวิตชาวกวยอาเจียง ควบคู่กับการสร้างรายได้ให้กับชุมชนผ่านการท่องเที่ยว เชิงวัฒนธรรม มีวัดป่าอาเจียงและเป็นจุดขายมีวิถีชีวิตของคนกับช้าง (กวยอาเจียง) เห็นการกระจายรายได้ครอบคลุมทุกครัวเรือนของชุมชนต่อไป

ผู้ประสานงานติดต่อพื้นที่ : นายดาว หอมหวล มือถือ ๐๙๙-๑๙๒๕๙๖๓ ชุมชนคุณธรรมบ้านหนองบัว ตำบลกระโพ จังหวัดสุรินทร์