“วิหารไทลื้อโดดเด่นเป็นสง่า

ศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราชเป็นศรี

เทวดาหลวงศักดิ์สิทธิ์มากบารมี

ถิ่นวิถีชุมชนคนบ้านมาง”

ชุมชนคุณธรรมวัดแสนเมืองมา เป็นชุมชนไทลื้อ ที่สืบเชื้อสายมาจากเมืองมางในสิบสองปันนาที่ยังคงรักษาวัฒนธรรมขนบธรรมเนียมประเพณีของตนไว้อย่างน่าชื่นชม แม้ว่ามีบางอย่างมีการเปลี่ยนแปลงไปตามการเปลี่ยนแปลงของสังคมวัฒนธรรม การผสมผสานกับวัฒนธรรมคนไทยยวนท้องถิ่น และความเจริญตามยุคสมัย แต่สิ่งที่ยึดเหนี่ยวให้ชาวไทลื้อปฏิบัติตามจารีตเดิม คือ การนับถือผีควบคู่กับพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของชาวไทลื้อ ส่วนการแต่งกายของชาวไทลื้อมีลักษณะโดดเด่นคือการทอผ้าใช้เองเป็นลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ของชาวไทลื้อสืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ชุมชนไทลื้อยังคงรักษาภาษาไทลื้อ และใช้เป็นภาษาสื่อสารในปัจจุบัน โดยมีวัดแสนเมืองมา เป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวลื้อเมืองมาง

เส้นทางสู่ความสำเร็จของการมาเป็นชุมชนต้นแบบ

         สิ่งที่ทำให้ชุมชนคุณธรรมวัดแสนเมืองมาประสบผลสำเร็จและเป็นชุมชนคุณธรรมต้นแบบนั้น เกิดจากความพร้อมของชุมชน มีบุคลากรที่มีความเข้มแข็ง และมีความสามารถ โดยการนำของพระครูสุนทรวุฒิสาร เจ้าอาวาสวัดแสนเมืองมา พร้อมด้วย ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน คณะกรรมการหมู่บ้าน และประธานคุ้มบ้าน ที่มีความรู้ความสามารถในการขับเคลื่อนกิจกรรมต่างๆ ในชุมชน คนในชุมชนให้ความเคารพนับถือและมีความศรัทธาในผู้นำชุมชน และให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรมเป็นอย่างดี ตลอดจนมีการบูรณาการร่วมกันกับหน่วยงานภาครัฐ และหน่วยงานท้องถิ่น ทำให้ชุมชนได้รับการสนับสนุนด้านงบประมาณและการพัฒนาชุมชน ทั้งด้านการปรับปรุงภูมิทัศน์ การพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน และการให้ความรู้แก่บุคลากรในชุมชน มีศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราช ฐานการเรียนรู้ของชุมชนเป็นแหล่งเรียนรู้ให้แก่นในชุมชนและชุมชนใกล้เคียง ตลอดจนได้รับการพัฒนาเป็นชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม และชุมชนคุณธรรมต้นแบบบวร On Tour ของพะเยา

ความท้าทาย/พลังแห่งการขับเคลื่อน

         ชาวไทลื้อเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีวิถีการดำรงชีวิตชีวิตที่เรียบง่ายจึงทำให้คนในชุมชนไม่กล้าแสดงออก โดยเฉพาะเด็กและเยาวชนไม่กล้าพูดภาษาไทลื้อ ไม่กล้าแต่งกายชุดไทลื้อ ไม่รับประทานอาหารไทลื้อ ไม่กล้าพูดในสิ่งที่ตนเองต้องการ เป็นเหตุให้ผู้นำชุมชนและผู้นำทางศาสนา หาทางแก้ไขโดยการสร้างความเข้าใจกับคนในชุมชน และให้ผู้นำชุมชนเป็นผู้ริเริ่มและเป็นแบบอย่างในการสืบสานวัฒนธรรมการพูด การแต่งกาย และการรับประทานอาหารไทลื้อ ทำให้คนในชุมชนเริ่มหันมาเอาแบบอย่าง

ผลลัพธ์และผลกระทบที่เกิดขึ้น

         พฤติกรรมของคนในชุมชนเปลี่ยนไปในทิศทางที่ดีขึ้น คนในชุมชนหันมาสนใจและใส่ใจชุมชนมากขึ้น ให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรมในชุมชนเป็นอย่างดี และมีความภาคภูมิใจในวิถีวัฒนธรรมไทลื้อ และร่วมกันอนุรักษ์สืบสาน วิถีวัฒนธรรมให้คงอยู่ คนในชุมชนรู้จักใช้เทคโนโลยีมาปรับใช้ในการกระจายข่าวสารไปยังกลุ่มต่างๆ ผ่านทางกลุ่มไลน์ ชุมชนมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง มีแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมที่มีคุณค่า มีสถานที่ท่องเที่ยวในชุมชน มีผลิตภัณฑ์ชุมชน CPOT เป็นเอกลักษณ์ และมีตลาดวัฒนธรรม ถนนสายวัฒนธรรมไทลื้อ “กาดเมิงมาง” ทุกวันพุธแรกของเดือน ซึ่งสร้างรายได้ให้ชุมชน

ก้าวต่ออย่างมีคุณธรรม

ชุมชนคุณธรรมวัดแสนเมืองมายังคงรักษาวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชาวไทลื้อ ซึ่งเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของชาวไทลื้อได้เป็นอย่างดี วิถีชีวิตและวัฒนธรรมดังกล่าวนี้ได้แสดงออกผ่านกิจกรรมในการดำเนินชีวิต รวมถึงประเพณีพิธีกรรมต่างๆ และยังเป็นชุมชนท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่ยั่งยืน มีกาดชุมชนที่เป็นแหล่งสร้างรายได้ให้แก่คนในชุมชน รวมทั้งเป็นแหล่งเรียนรู้และศึกษาแลกเปลี่ยนของชุมชนใกล้เคียง และชุมชนมีความเข้มแข็ง ทุกคนในชุมชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี มีรายได้เพิ่มขึ้นและรายจ่ายลดลง สามารถดำเนินชีวิตอยู่บนพื้นฐานของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

ผู้ประสานงานในพื้นที่

พระครูสุนทรวุฒิสาร เจ้าอาวาสวัดแสนเมืองมา เจ้าคณะตำบลหย่วน เขต ๑

ประธานชุมชนคุณธรรมวัดแสนเมืองมา

โทร ๐๘๙ ๕๕๕๔๕๗๑