ในยุคโลกาภิวัฒน์ ปัญหาต่างๆ มีความสลับซับซ้อน และเปลี่ยนแปลงรวดเร็วยิ่งขึ้น การแก้ปัญหาเรื่องคุณธรรมจริยธรรม การคอรัปชั่น การสร้างสังคมคุณธรรม จำเป็นต้องมี ความรอบคอบ โดยคำนึงถึงผลกระทบอย่างรอบด้าน ต้องมีความรอบรู้ และต้องอาศัยความ ร่วมมือร่วมใจจากทุกฝ่าย การรวมตัวของประชาชนที่หลากหลาย ทำให้เกิดการแลกเปลี่ยน ความคิด องค์ความรู้ และต่อเชื่อมประสบการณ์อย่างกว้างขวาง เป็นการเสริมพลังซึ่งกันและ กัน สร้างโอกาสให้ทุกคนสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้อย่างต่อเนื่อง ชุมชนคุณธรรม วัดห้วยแก้ว ตำบลห้วยแก้ว อำเภอบึงนาราง จังหวัดพิจิตร เริ่มต้นจากการใช้หลักคำสอน ในพระพุทธศาสนา เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของชุมชนในพื้นที่ประการหนึ่ง การที่จังหวัด พิจิตรเป็นจังหวัดคุณธรรมต้นแบบ ประการหนึ่ง จนทำให้เกิดเป็นชุมชนคุณธรรม นำโดย พระครูวิทิตชัยวัฒน์ (วันชัย กฺวิวํโส) เจ้าคณะตำบลห้วยแก้วและเจ้าอาวาสวัดห้วยแก้ว ผู้มี ศีลาจารวัตรอันงดงาม ผู้นำจิตวิญญาณเป็นที่พุทธศาสนิกชนในพื้นที่และบริเวณใกล้เคียงให้ ความเคารพอย่างยิ่ง ได้เป็นต้นแบบในการพัฒนาวัด เสนาสนะ ศาสนสถานต่างๆ ให้เจริญ มั่นคงแล้ว นำพุทธศาสนิกชนให้ตั้งอยู่ในคำสอนของพระพุทธศาสนา ตามโครงการหมู่บ้าน รักษาศีล 5 ชาวประชาเป็นสุข เป็นชุมชนคุณธรรมน้อมนำ หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ขับเคลื่อนด้วยพลังบวร (บ้าน วัด โรงเรียน) ของกระทรวงวัฒนธรรม เป็นต้น จนถึงวันนี้ได้ พัฒนามาอย่างต่อเนื่อง เชื่อเหลือเกินว่า ชุมชนวัดห้วยแก้วจะเป็นสถานที่บ่มเพาะความดี งาม (คุณธรรม) จริยธรรม (ความประพฤติปฏิบัติดี) เพื่อประโยชน์แก่พุทธศาสนิกชน เพื่อ ประโยชน์แก่สังคมและประเทศชาติ
กระบวนการพัฒนาวิธีการปฏิบัติ
1. เริ่มจากชุมชนคุณธรรมวัดห้วยแก้ว มีความมุ่งหวังและตระหนักถึงการเฝ้าระวัง ชุมชนในพื้นที่ มีการศึกษาวิเคราะห์ ค้นหา รู้ตัว ปัญหาที่ยากแก้ ค้นหาความดีที่อยากทำใน ชุมชน ในด้านการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม โดยยึดหลักการขับเคลื่อนด้วยพลังบวร
2. กำหนด วางแผน โดยการนำหลักธรรมในพระพุทธศาสนามาเป็นพื้นฐานของการ ดำเนินชีวิตในชุมชน การน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง (ข้อปฏิบัติให้เกิดความสุข) ชุมชนคุณธรรมห้วยแก้ว มีคำสอนของศาสนา และปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเป็นเครื่องชี้นำ
3. ประชาสัมพันธ์ เชิญชวน ชี้แจง ประกาศใช้ (ข้อปฏิบัติให้เกิดความสุขในชุมชน) เช่น การส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม การน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มาประยุกต์ใช้ ในด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชน ให้มีความอยู่ดีกินดี มีความสุข ประกอบสัมมาชีพ ห่างไกลจากยาเสพติด เป็นต้น 76 องค์ความรู้พิจิตร องค์ความรู้พิจิตร 77
4. วิเคราะห์/ประเมินผล ว่า โดยภาพรวมในส่วนต่างๆ ที่เกี่ยวข้องของชุมชน ได้ ดำเนินไปอย่างถูกทางที่ตั้งเป้าหมายไว้ โดยดูได้จากความเปลี่ยนแปลงด้านพฤติกรรม
ผลที่เกิดขึ้นจาการส่งเสริมปลูกฝังคุณธรรม
1. ทำให้มีการขยายเครือข่ายจากชุมชนคุณธรรมวัดห้วยแก้ว หมู่ที่ 1 ไปสู่ชุมชน คุณธรรม หมู่ที่ 2 ระดับตำบลต่างอำเภอ ตามแนวทางยุทธศาสตร์ซึ่งมีจังหวัดเป็นต้นแบบ คุณธรรม ภายใต้การขับเคลื่อนแผนแม่บทส่งเสริมคุณธรรมแห่งชาติ ฉบับที่ 1 (พ.ศ. 2559- 2564)
2. ทำให้เกิดองค์กร/เครือข่าย มีการกำหนด วางแผน การนำหลักธรรมในพระพุทธ ศาสนามาเป็นพื้นฐานของการดำเนินชีวิตในชุมชน การน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง (ข้อปฏิบัติให้เกิดความสุข) ชุมชนคุณธรรมห้วยแก้ว มีคำสอนของศาสนา และ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเป็นเครื่องชี้นำ โดยการใช้ 3 เสาหลัก ได้แก่ บ้าน วัด โรงเรียน เป็นรากฐานที่สำคัญในการขับเคลื่อนในบรรลุเป้าหมาย
3. ทำให้ชุมชน ให้มีความอยู่ดีกินดี มีความสุข ประกอบสัมมาชีพ ห่างไกลจาก ยาเสพติดเป็นต้น พัฒนาไปสู่ความเป็นสังคมคุณธรรมที่เข็มแข็ง มีภูมิคุ้มกัน เกิดความสุข เกิดความสมานฉันท์อย่างยั่งยืน
ยึดหลักการส่งเสริมปลูกฝังคุณธรรม
ทำให้ชุมชนคุณธรรม เป็นชุมชนคุณธรรมที่มีแนวทางปฏิบัติเป็นพื้นฐาน ตามแนวทางของศีล 5 หลักฆราวาสธรรม 4 มีภูมิคุ้มกัน เกิดความรักใคร่สามัคคี ในชุมชน และสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ ภายใต้การขับเคลื่อนแผนแม่บทส่งเสริมคุณธรรมแห่งชาติ ฉบับที่ 1 (พ.ศ. 2559-2564) ส่วนประโยชน์และการส่งเสริมปลูกฝังคุณธรรมทำให้บุคคลหรือชุมชนมีความเจริญ ในชีวิต 7 ประการ ( พระพรหมคุณาภรณ์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต) ดังนี้
1. รู้จักเลือกหาแหล่งความรู้และแบบอย่างที่ดี
2. มีชีวิตและอยู่ร่วมสังคมเป็นระเบียบด้วยวินัย
3. พร้อมด้วยแรงจูงใจ ใฝ่รู้ ใฝ่สร้างสรรค์
4. มุ่งมั่นพัฒนาตนเองให้เต็มศักยภาพ
5. ปรับทัศนคติและค่านิยมให้สมแนวเหตุผล
6. มีสติกระตือรือร้นตื่นตัวทุกเวลา
7. แก้ปัญหาและพึ่งพาตนเองได้ ด้วยความรู้คิด