“เปือยหัวดง โสร่งดี มัดหมี่สวย

น้ำท่วมด้วยสวยแท้ ผ้าแพรขิด

นาดูน ข้าวโพดหวาน ลูกหลานคริส

สิ่งศักดิ์สิทธิ์ เจ้าปู่ท่านลานเสมา”

กว่าจะมาเป็นวันนี้

          เดิมชุมชนบ้านเปือยตั้งถิ่นฐานอยู่ที่อุดรธานีในสมัยรัชกายที่ ๓ แต่ด้วยความไม่สงบจึงพากันอพยพย้ายลงมาทางใต้โดยการนำของปู่พวนตานี กับปู่พุทธวงศ์ จากคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ บริเวณนี้เคยเป็นเมืองเก่าสมัยขอม มีลักษณะเป็นป่าดงขนาดใหญ่ อุดมสมบูรณ์ไปด้วยพืชพันธุ์รวมถึงสัตว์นานาชนิด อยู่ใกล้ลำเซบกเหมาะแก่การอาศัย ทำมาหากิน มีความเชื่อเรื่องผีฮ้าย เจ้าที่เจ้าทางมีความเข็ดขวง หรือมีความศักดิ์สิทธิ์มาก จะทำอะไรกับป่าหรือตัดต้นไม้ต้องระมัดระวัง ต้องทำพิธีเซ่นไหว้บวงสรวงเป็นประจำ นอกจากนั้นแล้วยังมีโบราณวัตถุอันเก่าแก่คือพระพุทธรูปมีปัญจวัคคี ใบเสมาพันปีอยู่เป็นกลุ่ม ซึ่งเป็นศิลปะแบบไพรกเมงในสมัยทวารวดี

เส้นทางสู่ความสำเร็จของการมาเป็นชุมชนคุณธรรมต้นแบบ

บ้านเปือยได้ประกาศเจตนารมณ์ที่ทุกคนในชุมชนจะร่วมกันขับเคลื่อนความเป็นชุมชนคุณธรรมให้เข้มแข็งและยั่งยืน มีข้อตกลงร่วมกันที่จะดำเนินชีวิตแบบพอเพียง วินัย สุจริต จิตอาสา ตามคำขวัญของหมู่บ้านว่า หมู่บ้านโนนโบราณ สืบสานงานบุญคุ้ม กลุ่มอนุรักษ์โคกระบือ นับถือญาติพี่น้อง ปรองดองสามัคคี มัดหมี่ทอผ้าไหม คนมีน้ำใจ ใช้ชีวิตพอเพียง ภายในชุมชนมีการรวมกลุ่มจัดทำแผนงานโครงการเพื่อทำกิจกรรมร่วมกัน เมื่อดำเนินงานแล้วจะมีการประชุมร่วมกันทุกเดือน เพื่อสรุปปัญหาและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน ในทุกปี ชุมชนจะจัดกิจกรรมงานบุญคุ้ม เพื่อเป็นการสร้างความสามัคคีในชุมชน มีการประกาศเกียรติคุณ ยกย่องเชิดชูคนเก่ง คนดี มอบทุนการศึกษาให้บุตรหลานในชุมชน โดยได้รับความร่วมมือจากภาคีเครือข่าย รวมทั้งจากคนในชุมชนที่ประสบผลสำเร็จในหน้าที่การงาน และกลับมาดูแลบ้านเกิด ตามกิจกรรมสำนึกรักบ้านเกิด ทำให้หมู่บ้านได้รับรางวัลรองชนะเลิศโครงการบ้านสวยเมืองสุข ระดับภาค เป็นหมู่บ้านนวัตวิถีที่มีผู้มาเยี่ยมชมอยู่เสมอได้ร่วมกับวัดและหน่วยงานราชการ ภาคีเครือข่าย ในการจัดกิจกรรม “ตักบาตรเสาร์แรกของเดือน” ซึ่งจัดติดต่อกันตลอด มีผู้คนจากหลายท้องถิ่นเข้ามาร่วมกิจกรรม มีการแต่งกายที่เป็นเอกลักษณ์คือนุ่งซิ่นหมี่ ใส่โสร่งไหม ห่มสไบเฉียง เป็นวิถีชีวิตที่ดำเนินมาเนิ่นนาน เพื่อสืบสานวัฒนธรรมของชุมชนท้องถิ่นให้คงอยู่สืบไป

ความท้าทาย

จากการวิเคราะห์ ถือได้ว่าปัญหาในชุมชนอยู่ในเกณฑ์ต่ำ เพราะปัญหาส่วนใหญ่ได้รับการแก้ไขด้วยการจัดทำประชาคมตามกระบวนการ ๙ ขั้นตอน ทำให้ปัญหาที่เกิดขึ้นลดลงและหายไปในที่สุด เช่นไม่มีเหตุอาชญากรรม แต่ยังมีการลักขโมย ส่วนมากครัวเรือนมีการป้องกันอุบัติภัยอย่างถูกวิธี มีความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน แต่ปัญหาที่พบเป็นประจำคือ การทะเลาะวิวาทของกลุ่มวัยรุ่น โดยเฉพาะในสถานที่จัดงานดนตรี งานมหรสพ มีการแก้ไขคือแจ้งเตือนให้กับผู้ปกครองและขอความร่วมมือไปยังผู้นำชุมชน อปพร.ตำรวจ เพื่อระงับเหตุไม่ให้เกิดความรุนแรง

ผลลัพธ์และผลกระทบที่เกิดขึ้น

๑) เป็นหมู่บ้านชุมชนคุณธรรมที่นำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มาใช้อย่างเป็นรูปธรรม

๒) การป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด มีการจัดกิจกรรมมาอย่างต่อเนื่อง โดยสร้างพื้นที่ดีลดพื้นที่เสี่ยง

๓) การบริหารจัดการขยะมูลฝอยภายใต้แนวคิด “วัฒนธรรมนำเทคโนโลยี” ปลูกจิตสำนึกในการคัดแยกขยะก่อนทิ้งในครัวเรือน โดยสถานการณ์ขยะลดลงอย่างต่อเนื่อง

๔) ด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม ได้นำแนวคิด “ธนาคารน้ำใต้ดิน” มาใช้ในการแก้ไขปัญหาน้ำเน่าเสีย และน้ำท่วมขังอย่างได้ผลดี      

๕) วัดโพธิ์ศิลาขับเคลื่อน “กองบุญสัจจะสวัสดิการไทบ้าน” ซึ่งได้รับการยกย่องเป็นกองทุนสวัสดิการต้นแบบในระดับประเทศ

๖) ด้านเศรษฐกิจ บ้านเปือย มีผ้าไหมเป็นสินค้าโอท้อปที่ขึ้นชื่อ จึงได้มีการคิดค้นผลิตภัณฑ์ผ้าไหมเป็นลายเฉพาะ เรียกว่า ลายตะแบกแก้วตะแบกบาน, ลายเสมา, ลายต้นเปือย เป็นการเพิ่มมูลค่าสินค้าและมีการต่อยอดให้เยาวชนได้สืบทอด

๗) การมีส่วนร่วมในการจัดทำแผนที่บังเกิดผลเป็นรูปธรรม ได้แก่ การจัดทำ “ธรรมนูญสุขภาพตำบลเปือย” ซึ่งเป็นธรรมนูญสุขภาพฉบับแรกของภาคอีสาน และได้รับรางวัลสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ประจำปี ๒๕๕๗

๘) ด้านการปรับปรุงภูมิทัศน์และจัดการสิ่งแวดล้อมอย่างต่อเนื่อง

ะเดินต่อ

         ๑.การประชาสัมพันธ์ความเป็นต้นแบบชุมชนที่มีหลักคุณธรรม จริยธรรม มีศีลธรรมอันดี

         ๒.การพัฒนาการจัดทำแผนชุมชนให้มีความชัดเจนสอดคล้องกับบริบทของชุมชน ตลอดจนการวิจัยชุมชนด้านการท่องเที่ยวเพื่อยกระดับความน่าเชื่อถือในระดับสากล

         ๓.การสร้างความเข้มแข็ง ต่อยอดจากที่ชุมชนดำเนินการอยู่แล้ว

         ๔.การต่อยอดผลสัมฤทธิ์ของชุมชน ด้วยการส่งเสริมให้มีสร้างรายได้จากการสืบสาน ต่อยอด วัฒนธรรมใน ๓ มิติ

         ๕.ส่งเสริมภาพลักษณ์การป้องกันโรคติด COVID-19 ด้วยการนำเสนอมาตรการป้องกันของชุมชน และจัดทำของฝาก ของที่ระลึกด้วยอัตลักษณ์ชุมชน

ข้อมูลการติดต่อ

นายเกิด ร่มเย็น ประธานชุมชนคุณธรรม

บ้านเปือย ๐๘๖-๘๗๙-๔๖๙๔