“จิตอาสา สามัคคี มีน้ำใจ สืบสาน

อนุรักษ์ วิถีวัฒนธรรมท้องถิ่นกำแพงเพชร”

กว่าจะมาเป็นวันนี้      

ชุมชนคุณธรรมบ้านวังพระธาตุนั้นประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำการเกษตร และรับจ้าง รายได้ส่วนใหญ่มาจากภาคเกษตร การดำเนินชีวิตเป็นแบบวิถีดั้งเดิม ต่อมาเมื่อมีความเจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยีในหลายๆ ด้าน ทำให้เกิดการแข่งขัน เด็กและเยาวชนให้ความสนใจกับสื่อออนไลน์ ประชาชนบางส่วนเข้าไปรับจ้างในเมือง ก่อให้เกิดปัญหาต่างๆ ทำให้คนในชุมชนหันกลับมามองต้นทุนทางวัฒนธรรมที่มีว่าทำอย่างไรให้ปัญหาของชุมชนที่ประสบอยู่หมดไป

เส้นทางสู่ความสำเร็จของการมาเป็นชุมชนคุณธรรมต้นแบบ

เกิดจากต้นทุนทางวัฒนธรรมของชุมชน คือ ผู้นำชุมชน ปราชญ์ชาว ภูมิปัญญาท้องถิ่น ความสามัคคีของประชาชน มีพระครูสุมนวชิรสาร เจ้าอาวาสวัดวังพระธาตุ เป็นผู้นำในการส่งเสริมการจัดกิจกรรมทางด้านศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม โดยเป็นผู้ริเริ่มให้วัดเป็นสถานที่ปลอดอบายมุข ทำให้วัดเป็นลานธรรม ลานวิถีไทยอย่างแท้จริง รวมถึงมีแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ มีแหล่งเรียนรู้ทางศิลปะการแสดง และภูมิปัญญาด้านอาหาร ประกอบกับมีส่วนราชการร่วมบูรณาการขับเคลื่อนกิจกรรมของชุมชนให้มีความพร้อมในการเป็นชุมชนท่องเที่ยวในวิถีของชุมชนดั้งเดิมของจังหวัดกำแพงเพชร ทำให้เกิดความเข้มแข็ง ประชาชนทุกคนมีส่วนร่วมในกิจกรรมของชุมชน ตั้งแต่ร่วมคิด ร่วมวางแผน ร่วมรับผิดชอบ และรวมรับผลประโยชน์ หรือที่เรียกว่า “ระเบิดจากข้างใน”

ความท้าทาย

รายได้ของประชาชนไม่เพียงพอต่อการดำรงชีพ ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำการเกษตรเชิงเดี่ยว เมื่อราคาผลผลิตทางการเกษตรตกต่ำทำให้รายได้ไม่พอต่อค่าใช้จ่ายในครัวเรือน ทำให้เกิดปัญหาต่างๆ ผู้นำชุมชนร่วมกับประชาชนตระหนักถึงความสำคัญของปัญหา จึงได้ร่วมกันแก้ไขโดยให้ประชาชนทุกคนเข้ามามีส่วนร่วม มีการพัฒนาชุมชนให้เป็นชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม โดยส่งเสริมให้นักท่องเที่ยวได้เข้ามาท่องเที่ยวในชุมชน เพื่อให้ประชาชนในชุมชนมีรายได้จากการท่องเที่ยว เป็นการสร้างงานสร้างรายได้ให้กับประชาชนในชุมชนอย่างยั่งยืน

ผลลัพธ์และผลกระทบที่เกิดขึ้น

การขับเคลื่อนกิจกรรมของชุมชนประสบความสำเร็จจนได้รับการคัดเลือกเป็นชุมชนคุณธรรมต้นแบบของจังหวัดกำแพงเพชร มีผลการดำเนินงานเชิงประจักษ์ คือ

๑.วัดวังพระธาตุ เป็นวัดที่ปลอดอบายมุข เป็นแหล่งเรียนรู้หลักธรรมคำสอนทางศาสนา และแหล่งเรียนรู้ตามหลัก “ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง” รวมทั้งร่วมกับชุมชนสืบสานและพัฒนาทุนทางวัฒนธรรม ผลิตภัณฑ์ทางภูมิปัญญา การส่งเสริมการท่องเที่ยวและบริการทางวัฒนธรรม

๒. นางเสนอ สิทธิ ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านศิลปะการแสดงบ้านวังพระธาตุ ได้รับการคัดเลือกเป็นบุคคลดีเด่นด้านการแสดงพื้นบ้าน จากมหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร และในปัจจุบันได้จัดตั้งแหล่งเรียนรู้ศิลปะการแสดงพื้นบ้านของตำบลไตรตรึงษ์

๓. นางสาวสุขศรี สิทธิ ภูมิปัญญาด้านอาหารและการแสดงพื้นบ้าน ได้รับการคัดเลือกเป็น “คลังปัญญาดีเด่นจังหวัดกำแพงเพชร สาขา ศิลปะ วัฒนธรรมและประเพณี” และในปัจจุบันได้จัดตั้งเป็นแหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาอาหารพื้นบ้านกำแพงเพชร

๔. ชุมชนคุณธรรมบ้านวังพระธาตุ ได้รับการคัดเลือกจากส่วนราชการในจังหวัดกำแพงเพชร ให้เป็นชุมชนที่ไปร่วมเผยแพร่ผลการดำเนินงานของชุมชนทั้งเรื่องภูมิปัญญาด้านอาหารและศิลปะการแสดงพื้นบ้านกำแพงเพชร

เป้าหมายที่จะเดินต่อ

ชุมชนคุณธรรมบ้านวังพระธาตุมีเป้าหมายในการส่งเสริมให้เด็กและเยาวชน ร่วมกันสืบสาน ศิลปะการแสดงพื้นบ้านกำแพงเพชร ระบำ ก.ไก่ รำคล้องช้าง และการละเล่นพื้นบ้าน การแต่งกาย และด้านอาหารพื้นบ้านให้คงอยู่กับวิถีชุมชน รวมถึงส่งเสริมให้คนในชุมชนอยู่ดีมีสุขดำเนินชีวิตตามหลักธรรมทางศาสนา เป็นชุมชนที่มีความเอื้อเฟื้อเผือแผ่ ช่วยเหลือซึ่งกัน ปลอดอบายมุข น้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดำเนินชีวิต รวมถึงการพัฒนาต่อยอดให้เป็นชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม เนื่องจากมีต้นทุนทางวัฒนธรรมที่สำคัญหลากหลายประการ คือ

แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ ประกอบด้วย เจดีย์เจ็ดยอด เจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ วัดวังพระธาตุ หลวงพ่อโต

แหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมประเพณี

แหล่งเรียนรู้ศิลปะการแสดงพื้นบ้าน

แหล่งเรียนรู้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

แหล่งเรียนรู้อาหารพื้นบ้านกำแพงเพชร

จากที่กล่าวมานั้นก็เพื่อส่งเสริมให้มีการนำทุนทางวัฒนธรรมที่มีอยู่เดิมมาสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ และสร้างรายได้ให้แก่คนในชุมชน ทำให้อยู่ดีกินดี มีวิถีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น เพราะการท่องเที่ยวโดยชุมชนถือเป็นรูปธรรมที่ชัดเจนในการบริหารจัดการทรัพยากรของชุมชน โดยชุมชนและเพื่อชุมชนโดยแท้จริง ทั้งยังเป็นสะพานเชื่อมระหว่างชุมชนกับนักท่องเที่ยวในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้วิถีเข้าใจความแตกต่างทางวัฒนธรรม

ผู้ติดต่อในพื้นที่

นางสาวปฐมาภรณ์ จริยวิทยานร์ 

๐๖๓-๕๙๒๙๓๙๑