“อู่ข้าว อู่น้ำ สาวงามวังน้ำแล

เผยแพร่ประเพณี เลี้ยงผีเสนเฮือน”

กว่าจะมาเป็นวันนี้

ชุมชนบ้านวังน้ำนั้นประชาชนส่วนใหญ่ ดำเนินชีวิตแบบเรียบง่ายต่างคนต่างอยู่ ในปี พ.ศ.๒๕๔๒ เจ้าอาวาสวัด/ผู้นำชุมชนและปราชญ์ชาวบ้าน ได้ร่วมกันฟื้นฟูประเพณีโดยเริ่มจากการส่งเสริมให้เด็ก เยาวชน ประชาชนในชุมชนได้เข้ามามีส่วนร่วมในประเพณีของชาวไทดำ อีกทั้งบูรณาการกับโรงเรียนในเขตชุมชนส่งเสริมให้เด็กนักเรียนแต่งกายชุดไทดำทุกวันอังคาร จัดทำหลักสูตรการเรียนภาษาไทดำ รวมทั้งสร้างการมีส่วนร่วมให้เด็กและเยาวชน ลูกหลาน ได้ร่วมสืบสานวิถีชีวิตไทดำอย่างต่อเนื่อง จากการนำประเพณีวัฒนธรรมของชาวไทดำเข้ามาเชื่อมร้อยความสามัคคีของคนชุมชน ทำให้เกิดการขยายเครือข่ายภาคีของชุมชนไทดำไปสู่หมู่บ้านใกล้เคียง ซึ่งเกิดการสืบสานประเพณี “มาตุ้มโฮม” ซึ่งเป็นการสร้างเครือข่ายการอนุรักษ์ สืบสานวิถีวัฒนธรรมของชาวไทดำ ให้คงอยู่สืบไป

เส้นทางสู่ความสำเร็จของการมาเป็นชุมชนคุณธรรมต้นแบบ

ชุมชนคุณธรรมบ้านวังน้ำ เป็นชุมชนที่มีการขับเคลื่อนกิจกรรมของชุมชนด้วยการนำวิถีวัฒนธรรมของชาวไทดำ ตัวส่วนเชื่อมให้เด็ก เยาวชน ประชาชน เข้ามามีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนกิจกรรมของชุมชนจนประสบความสำเร็จสู่การเป็นชุมชนต้นแบบ โดยมีการดำเนินงาน ดังนี้

๑.การสร้างความตระหนักและภาคภูมิใจในชาติพันธุ์ไทดำของตนเอง

๒. การส่งเสริมการมีส่วนรวมของเด็ก เยาวชน ประชาชนในชุมชน ให้เข้าร่วมกิจกรรมของชุมชน

๓. การบริหารจัดการชุมชน โดยการแบ่งหมู่ออกเป็นคุ้ม จำนวน ๙ คุ้ม โดยให้ประชาชนภายในคุ้มคัดเลือกผู้นำคุ้มเข้าร่วมเป็นคณะกรรมการของหมู่บ้าน

๔. ความสามัคคีของประชาชนในชุมชน ซึ่งชุมชนบ้านวังน้ำ

๕.การขับเคลื่อนกิจกรรมของชุมชนบ้านวังน้ำ ใช้หลักการ “บวร” จนได้รับการยกย่องเป็น “ชุมชนคุณธรรมต้นแบบ”

ความท้าทาย

ความท้าทายที่ผ่านมา คือ ปัญหาความ จากปัญหาทาการเลือกตั้งผู้ใหญ่บ้าน/สมาชิกสภาเทศบาลตำบลวังยาง ในอดีตที่ผ่านมา ในช่วงที่มีการเลือกตั้ง เมื่อมีคนในครัวเรือนได้สมัครเข้ารับการเลือกตั้ง เมื่อมีการหาเสียงก็จะเกิดการแบ่งพรรคพวก พี่น้องในชุมชนเกิดความแตกแยก ไม่ร่วมกิจกรรมในภาพรวมของชุมชน จากปัญหาดังกล่าวผู้นำชุมชน ดำเนินการแก้ไขปัญหาดังนี้

๑.จัดประชุมประชาคม โดยใช้เวทีการประชุมปรับความเข้าใจของประชาชน พร้อมทั้งสร้างความตระหนักถึงความสำคัญของความสามัคคีของคนในชุมชน

๒. นำประเพณีวัฒนธรรมมาเชื่อมความสามัคคีของคนในชุมชน

๓. การใช้หลักการบูรณาการ โดยนำหลักการ “บวร” เข้ามามีส่วนร่วมในกิจกรรมของชุมชน เพื่อให้เกิดการยกระดับการจัดกิจกรรมของชุมชน โดยส่วนราชการให้การสนับสนุนงานวิชาการและงบประมาณ ทำให้การจัดงา ได้รับการยกระดับเป็นงานประเพณี “ไทดำบ้านวังน้ำ” ซึ่งเป็นประเพณีที่สำคัญของชาวไทดำในจังหวัดกำแพงเพชร

ผลลัพธ์และผลกระทบที่เกิดขึ้น

ภายหลังจากการดำเนินการแก้ไขความขัดแย้งที่เกิดขึ้น ทำให้คนในชุมชนมีพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลง คือ มีความสามัคคีเพิ่มมากขึ้น และตระหนักถึงความสำคัญของความสามัคคี เมื่อชุมชนเกิดความสามัคคีที่ดีแล้วการขับเคลื่อนกิจกรรมในชุมชนเกิดผลสำเร็จ ชุมชนเกิดความเข้มแข็ง จนได้รับการยอมรับจากประชาชนในชุมชนเองรวมถึงส่วนราชการที่เข้าร่วมกิจกรรมของชุมชน ซึ่งได้รับการคัดเลือก ดังนี้

๑.ชุมชนคุณธรรมบ้านวังน้ำ “บวร On Tour” ของกระทรวงวัฒนธรรม

๒.ได้รับการคัดเลือกให้เป็นต้นแบบด้านการท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ระดับจังหวัด

๓.การอนุรักษ์ สืบสาน วิถีวัฒนธรรมไทดำให้เกิดความยั่งยืน โดยการจัดทำหลักสูตรการเรียนการสอนในโรงเรียน คือ การเขียนและอ่านอักษรไทดำ การรณรงค์ส่งเสริมให้เด็กนักเรียนได้แต่งกายไทดำทุกวันอังคาร รวมถึงการให้เด็กและเยาวชนได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมทางวัฒนธรรมของชุมชนทุกกิจกรรม ทำให้เด็กและเยาวชนเกิดความภาคภูมิใจในชาติพันธุ์ของตนเอง

เป้าหมายที่จะเดินต่อ

ชุมชนคุณธรรมบ้านวังน้ำ มีเป้าในการขับเคลื่อนชุมชนคุณธรรม ให้เป็น “ศูนย์การเรียนรู้วิถีวัฒนธรรม ไทดำบ้านวังน้ำ” ของจังหวัดกำแพงเพชร หรือเป็น “ชุมชนท่องเที่ยววิถีวัฒนธรรมไทดำบ้านวังน้ำ” เนื่องจากในชุมชนมีต้นทางวัฒนธรรมที่สำคัญ คือ ศูนย์การเรียนรู้เรือนไทดำที่มีการรวบรวมข้อมูลองค์ความรู้ ประวัติความเป็นมาของชุมชน ความเชื่อพิธีกรรมของชาวไทดำ วิถีชีวิต เครื่องมือเครื่องใช้อันเป็นอัตลักษณ์ของชาวไทดำ ความรู้ด้านภาษาไทดำ(ภาษาเขียน) สถาปัตยกรรมในรูปเรือนไทดำจำลอง ความรู้ด้านพิธีกรรมต่าง ๆ เสน่ห์วิถีวัฒนธรรมของชุมชนไทดำ 8 เสน่ห์ ได้แก่ อาหาร (ปลาปิ้งต๋บ กบปิ้งโอ๋ ผักจุ๊บ แกงหน่อไม้ใส่ไก่ และขนมควายลุย(ขนมเปียกปูน) ขนมขี้หนู) การแต่งกาย ที่อยู่อาศัย ประเพณี ภาษา อาชีพ ความเชื่อ และการละเล่น และผลิตภัณฑ์ของชุมชน

ผู้ติดต่อในพื้นที่

นายรุ่งวุฒิ กิตติพงศ์พันธ์ ๐๖๓-๖๗๔๒๙๘๖