ชุมชนโบราณบ้านสนวนนอก ตำบลสนวน อำเภอห้วยราช จังหวัดบุรีรัมย์ เดิมมีสภาพเป็นป่าทึบ มีต้นไม้ใหญ่ชื่อว่าต้นสนวน เกิดขึ้นมากในหมู่บ้าน และมีชายชาวร้อยเอ็ดชื่อนายดำ ไม่ทราบสกุล เป็นช่างตีเหล็กได้เข้ามาตั้งรกรากปักฐานเป็นคนแรก ปัจจุบันประชากรส่วนใหญ่มีอาชีพทำนาและมีอาชีพเสริม คือการเลี้ยงไหม ทอผ้า เลี้ยงโคกระบือ ปลูกพืชผักสวนครัวและโฮมสเตย์ เป็นหนึ่งในหมู่บ้านท่องเที่ยวที่สำคัญ โดยได้รับการคัดเลือกจากสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดบุรีรัมย์ ให้เป็นชุมชนคุณธรรมน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ขับเคลื่อนด้วยพลังบวรต้นแบบของจังหวัดบุรีรัมย์ และมีการนำทุนทางวัฒนธรรมมาพัฒนาทรัพยากรในท้องถิ่นให้เป็นสินค้าและผลิตภัณฑ์ทางวัฒนธรรม ได้แก่ ผ้าไหมลายหางกระรอกคู่ ผ้าไหมลายหางกระรอกคู่ตีนแดง ผ้าไหมมัดหมี่และมีการจัดฐานกิจกรรมแหล่งเรียนรู้ให้นักท่องเที่ยวได้เข้าเยี่ยมชมและศึกษาเรียนรู้ เรื่องการปลูกหม่อน เลี้ยงไหม การทอผ้า พร้อมทั้งมีบ้านไม้ บ้านกระดิ่ง บ้านโบราณ ตลาดโบราณ รวมทั้งอาหารพื้นถิ่นสำหรับต้อนรับนักท่องเที่ยว เช่น แกงกล้วย ผัดหมี่เขมร ขนมตดหมา เป็นต้น

เส้นทางสู่ความสำเร็จของการมาเป็นชุมชนต้นแบบ

จากการที่ชุมชนมีจุดแข็งคือมีการดำรงชีวิตวิถีวัฒนธรรมโบราณไทย เขมร โดยความร่วมมือของชุมชนทุกหลังคาเรือน ในการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมเป็นอาชีพเสริมสร้างรายได้ การพัฒนาชุมชนเพื่อรองรับนักท่องเที่ยวจึงมีความสำคัญ ควบคู่กับการดำรงไว้ซึ่งวิถีชีวิตของคนในชุมชนและการพัฒนาคุณภาพชีวิตทั้งด้านคุณธรรม จริยธรรม โดยมีการยึดหลักธรรมดังนี้

๑.ชุมชนสร้างความเข้มแข็งด้วยพลัง “บวร” การดำเนินงานของผู้นำ “บวร” มีความร่วมมือกันในการดำเนินกิจกรรมด้านต่างๆ ของชุมชนเป็นอย่างดี โดยผู้นำศาสนาจะเป็นผู้นำในส่วนของกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับประเพณีทางศาสนา ผู้นำชุมชนจะดูแลด้านสังคมและเศรษฐกิจของชุมชน พัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน และผู้นำสถานศึกษา และส่วนราชการ มีส่วนร่วมในการสนับสนุนกิจกรรมต่างๆ ของชุมชน เช่น กิจกรรมทำบุญตักบาตร กิจกรรมเฉลิมพระเกียรติ กิจกรรมด้านประเพณีและวัฒนธรรม เป็นต้น รวมถึงกิจกรรมที่ส่งเสริมสนับสนุน พัฒนาการท่องเที่ยวในชุมชน มีการสร้างการเรียนรู้และพัฒนาตนเองทั้งจากหน่วยงานภายนอกและภายในชุมชนเอง จากการประชุม หาจุดอ่อน จุดแข็งของหมู่บ้านเพื่อพัฒนาเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยว การบริหารจัดการชุมชนในด้านการพัฒนาหมู่บ้าน ฐานเรียนรู้

๒.ชุมชนคุณธรรมน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ บ้านสนวนนอก ขณะนี้พร้อมขยายผลสู่ชุมชนใกล้เคียงโดยหัวใจแห่งความสำเร็จ คือ การนำหลักคำสอนทางศาสนาพุทธมาเป็นแนวทางประพฤติ ปฏิบัติ ทำดี ละชั่ว กลัวบาป ส่งเสริม ปลูกฝังให้คนในชุมชนร่วมกันทำความดี มีความเสียสละ สามัคคีปรองดอง ได้นำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดำเนินชีวิต สร้างอาชีพ สร้างรายได้ และลดรายจ่าย

ผลลัพธ์แห่งความสำเร็จ

๑.คนรุ่นใหม่เห็นคุณค่าของภูมิปัญญาท้องถิ่นของตน จากการมีผู้ใหญ่ในชุมชนมีวิถีชีวิตเป็นแบบอย่างที่ดี ทำให้คนรุ่นใหม่รู้สึกรักและหวงแหนในวัฒนธรรมท้องถิ่นของตน

๒.คนในชุมชนรู้สึกถึงการเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาชุมชนด้วยการมีส่วนร่วมในการสร้างและปฏิบัติตามกติกาภายใต้หลักคุณธรรม จริยธรรมด้วยความเรียบร้อย รวมทั้งมีส่วนร่วมในการสอดส่องดูแลความเรียบร้อยในชุมชน

๓.ศาสนสถาน สถานศึกษา ภาครัฐ และชุมชน มีความเชื่อมโยงสอดคล้องและเป็นไปในทิศทางเดียวกัน แต่ละฝ่ายต่างส่งเสริมซึ่งกันและกันซึ่งทำให้คนในชุมชนได้รับประโยชน์อย่างสูงสุด

๔.ผลลัพธ์ที่ได้จากการดำเนินกิจกรรมตามกระบวนการขับเคลื่อนชุมชนคุณธรรมน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ทำให้การดำรงชีวิตของคนในชุมชนเป็นไปด้วยความเรียบร้อย เกิดภาพลักษณ์ที่ดี เป็นตัวอย่างที่ดีพร้อมขยายผลแก่ชุมชนใกล้เคียง

ก้าวต่ออย่างมีคุณธรรม

๑.ส่งเสริมให้คนรุ่นใหม่ตระหนักถึงคุณค่าและมีส่วนร่วมในการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชน และพัฒนาศักยภาพให้สามารถสานต่อหลักการและนำไปสู่การปฏิบัติอย่างยั่งยืน เช่น การเป็นมัคคุเทศก์น้อยในการถ่ายทอดภูมิปัญญาในแต่ละฐานการเรียนรู้ของเด็กและเยาวชนในชุมชน

๒.การรักษามาตรฐานของชุมชนท้องถิ่นต้นแบบด้านคุณธรรมและการพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน

๓.การขยายผลสู่ชุมชนใกล้เคียงในการใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในการขับเคลื่อนชุมชน

ผู้ประสานงานติดต่อพื้นที่ : นายบุญทิพย์ กะรัมย์ มือถือ ๐๘๕-๔๑๑๔๔๓๕ ชุมชนคุณธรรมวัดสนวนนอก ตำบลสนวน จังหวัดบุรีรัมย์