“วัดบางน้อยรวมใจ ผู้คนใฝ่ธรรมะ

สืบสานประเพณี ดำรงวิถีความพอเพียง”

กว่าจะมาเป็นวันนี้

         ชุมชนบ้านจอมปลวก (วัดบางน้อย) เป็นชุมชนชาวสวนที่ดำรงชีวิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง สมัยก่อนคนในชุมชนเกือบทั้งหมดเป็นชาวสวน ปลูกถั่วลิสง มันแกว หอม พริก ฟักทอง ยาจืด อย่างที่เรียกว่าทำสวนเตียน มีการปลูกข้าวในท้องร่อง หรือข้างตลิ่งเพื่อกินเองในครอบครัว แต่ต่อมาเริ่มมีการทำสวนมะพร้าวตาล ข้าวขึ้นไม่ได้จึงค่อยๆ หายไปในที่สุด ในปัจจุบัน ด้วยยุคสมัยที่เปลี่ยนไปคนในชุมชนยังทำสวนอยู่บ้าง แต่ก็ลดลงไปมาก เปลี่ยนไปค้าขาย รับจ้างและทำธุรกิจส่วนตัว และอื่นๆ แม้ว่าวิถีชีวิตและอาชีพจะเปลี่ยนแปลงไป แต่สิ่งหนึ่งที่ยังเหมือนเดิมคือ วัดบางน้อย พระนอนแสนเหรียญ เป็นศูนย์กลางและที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของคนในชุมชน

เส้นทางสู่ความสำเร็จของการมาเป็นชุมชนคุณธรรมต้นแบบ

         เส้นทางสู่ความสำเร็จของชุมชนคุณธรรมบ้านจอมปลวก (วัดบางน้อย) แสดงให้เห็นถึงพลังความ ร่วมมือของ “บวร” โดยมี “วัด” เป็นผู้กำกับทิศทาง “บ้านหรือชุมชน” เป็นผู้ร่วมคิดและนำหลักการแนวทางไปปฏิบัติ “โรงเรียนหรือหน่วยราชการ” ทำหน้าที่ ในการให้ความรู้ เพื่อเป็นคลังสมองในการ หาทางรับมือและแก้ปัญหา ตลอดจนระดม ทรัพยากรเพื่อให้การดำเนินงานเป็นไป อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยังต้องมี “พลังชุมชน” โดยมีผู้นำ (ตามธรรมชาติ) เป็นผู้กระตุ้น สิ่งที่สำคัญที่สุด คือ การปฏิบัติ ให้จริงเป็นรูปธรรมให้ดูเป็นตัวอย่างได้ และ ต้องดำเนินการการพัฒนาแบบค่อยเป็นค่อยไปเริ่มต้นโดยคนในชุมชนทุกภาคส่วนเข้ามาร่วมมือกันในมิติต่างๆ โดยมีวัดบางน้อยเป็นศูนย์กลางในการทำกิจกรรมทางศาสนา เป็นแหล่งศึกษาหาความรู้ ถ่ายทอดและสืบต่อภูมิปัญญาพื้นบ้าน ได้แก่ การเก็บรักษาหุ่นกระบอกและหนังใหญ่ซึ่งเป็นภูมิปัญญาดั้งเดิมของชาวจอมปลวกใส่ตู้กระจกไว้ในบริเวณวัดให้ทุกคนได้ชม การจัดตลาดน้ำริมสระพระนอนแสนเหรียญขึ้นภายในบริเวณวัด เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนให้ชาวบ้านนำสินค้าและอาหารท้องถิ่นมาขาย เป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยว สร้างรายได้ ทำให้ชุมชนเป็นที่รู้จัก

         นอกจากนี้ ชุมชนบ้านจอมปลวกยังส่งเสริมให้คนในชุมชนดำเนินชีวิตโดยใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ปลูกพืชผักสวนครัวไว้เพื่อทำอาหารรับประทานเองภายในครอบครัว สามารถประหยัดค่าใช้จ่าย และเมื่อมีเหลือเกินความต้องการก็สามารถนำมาจำหน่ายที่ตลาดน้ำริมสระพระนอนแสนเหรียญ วัดบางน้อยได้

ความท้าทาย

สภาพของชุมชนในปัจจุบันมีความเป็นสังคมเมืองมากขึ้น ทำให้วิถีชีวิตของคนในชุมชนเปลี่ยนแปลงไป ภูมิปัญญา วัฒนธรรม ประเพณีต่าง ๆ ในชุมชนเริ่มสูญหายไป พระครูสมุทรคุณาธาร เจ้าอาวาสวัดบางน้อย จึงเป็นแกนนำในการพัฒนาชุมชน รื้อฟื้น อนุรักษ์ และส่งเสริม พัฒนาชุมชนในมิติต่างๆ โดยใช้วัดบางน้อยเป็นศูนย์กลาง และดึงทุกภาคส่วนในชุมชนเข้ามามีส่วนร่วม ทั้ง ภาคประชาชน โรงเรียน ราชการ เช่น การจัดกิจกรรมทางศาสนาในวันสำคัญต่าง ๆ ประเพณีแห่เทียนพรรษาทางน้ำ และนอกจากนี้ในชุมชนยังพบปัญหาหนี้สิน และรายได้ที่ไม่เพียงพอในการดำรงชีวิต ชุมชนบ้านจอมปลวกจึงส่งเสริมในเรื่องของการดำรงชีวิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เกิดการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงบ้านสารภี ที่ทำการเกษตรแบบพอเพียงในพื้นที่ และรวมกลุ่มชาวบ้านนำสินค้าเข้ามาจำหน่าย และสร้างมูลค่าเพิ่มให้สินค้า และเกิดการขยายผลในเรื่องความพอเพียงไปในทุกครัวเรือนของชุมชน  

ผลลัพธ์และผลกระทบที่เกิดขึ้น

         ผลที่เกิดขึ้นจากการพัฒนาชุมชนบ้านจอมปลวก (วัดบางน้อย) ได้แก่ การมีพฤติกรรมที่ดีต่อชุมชน ท้องถิ่นของตนเอง คือ ชาวบ้านในชุมชนร่วมใจกันทำเพื่อส่วนรวม สะท้อนให้เห็นถึงคุณธรรมในด้านของจิตอาสา ทำให้เกิดความสงบสุขในชุมชน ดังจะเห็นได้จากปัญหาอบายมุข สิ่งเสพติดและการพนันในชุมชนลดน้อยลง ชาวบ้านในชุมชนมีพื้นที่ทำมาหากินในชุมชน คือ บริเวณตลาดน้ำริมสระพระนอนแสนเหรียญ และศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ที่สร้างรายได้อย่างมั่นคง พอที่จะเลี้ยงชีพได้ เกิดการสืบทอดรักษาประเพณีวัฒนธรรมในชุมชนจากรุ่นสู่รุ่น

         นอกจากนี้ ผลที่เกิดขึ้นอีกประการคือ การมีพฤติกรรมที่ดีของชุมชน ในการดำรงชีวิตโดยใช้หลักคุณธรรมในเรื่องความพอเพียง มีความพอประมาณ ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น รู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงของโลกภายนอก จนเกิดผลสำเร็จเป็นที่ประจักษ์ต่อชุมชนอื่น ๆ ทำให้มีบุคคลและชุมชนต่าง ๆ เดินทางเข้ามาศึกษาเรียนรู้ ดูงานภายในชุมชนเป็นจำนวนมาก สามารถขยายผลเป็นต้นแบบของความสำเร็จของชุมชนอื่น ๆในด้านความพอเพียงได้

เป้าหมายที่จะเดินต่อ

         เป้าหมายของชุมชนบ้านจอมปลวก (วัดบางน้อย) ที่จะพัฒนาชุมชนต่อไปในอนาคต ได้แก่ การสืบทอดและถ่ายทอดภูมิปัญญาชุมชนในด้านต่าง ๆ เช่น ศิลปวัฒนธรรม ภูมิปัญญาและอาหารท้องถิ่น โดยมุ่งเน้นไปที่เด็ก และเยาวชนในชุมชนเป็นกำลังสำคัญ รวมไปถึง การถ่ายทอดองค์ความรู้การดำรงชีวิตของชุมชน    ที่ดำเนินชีวิตโดยเน้นหลักความพอเพียง ออกไปสู่สังคมภายนอก เพื่อให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนต่อไป

ข้อมูลการติดต่อ

นายสมพร อ่อนประสพ กำนันตำบลจอมปลวก ๐๘๑-๕๙๘-๔๖๒๐